ӨДӨР ТУТМЫН МЭДЭЭ-ний гол тойм – 2025 оны 12-р сарын 7

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Трамп “Тайванийн баталгааны хэрэгжилтийн тухай хууль”-д гарын үсэг зурлаа. Энэ хуулиар АНУ-ын Төрийн департамент АНУ-Тайвань (Формоса)-ийн харилцан үйлчлэлийн удирдамжийг дор хаяж таван жил тутамд хянаж, шинэчлэх, 90 хоногийн дотор Конгресст гарсан дүгнэлтээ тайлагнах шаардлагатай болжээ. (Фокус Тайвань)

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Трамп Бүгд Найрамдах Ардчилсан Конго Улс, Руанда улсын удирдагчдыг Вашингтон хотод урьж, энхийн гэрээ байгуулан, Африкийн хоёр орны 2025 оны 6-р сард байгуулсан энхийн хэлэлцээрийг дахин баталгаажууллаа. (Ройтерс)

Албаны хүмүүс Хятадын Шяохоншу (RedNote) платформ нь 2024 оноос хойш 1,700 гаруй луйврын гэмт хэрэгтэй холбогдож, 8 сая орчим ам.долларын хохирол учруулж, засгийн газрын хяналт шалгалтад кибер аюулгүй байдлын шалгуурт тэнцээгүй хэмээн мэдэгдсэний дараа Тайвань (Формоса) тус программыг нэг жилийн турш хаахаар болжээ. (Ройтерс)

АНУ-ын Төрийн департаментаас одоо дэлхийн хэмжээнд Тренд де Арагуагийн бүлэглэлийн хар тамхины хууль бус наймаа, санхүүгийн сүлжээг хянадаг хэмээгдэн, ХМТ-ны хамгийн их эрэн сурвалжлагдаж буй 10 хүний жагсаалтад багтсан тус бүлгийн удирдагч Жованни Висенте Москуера Серраног баривчлах, ял шийтгэл өгөхөд хүргэх мэдээлэл өгсөн хүнд олгох шагналын хэмжээг 5 сая ам.доллар хүртэл нэмэгдүүллээ. (State.gov)

Ерөнхийлөгч Трамп [АНУ-ын] Теннесси мужийн сонгогчдыг ээлжит бус сонгуульд БНН-ын Мэтт Ван Эппсийг дэмжихийг уриалж, хэрэв тэр ялагдвал БН-чуудын Төлөөлөгчдийн танхим дахь гурван саналын давуу байдлаа алдаж болзошгүйг анхааруулжээ. (Нью-Йорк Пост)

АНУ-ын холбооны прокурор асан [БНН-ын гишүүн] Сарита Коматиредди улс төрийн хэргүүдтэй холбоотой олон нийтийн аюулгүй байдалд анхаарлаа хандуулж, [АНУ-ын] Нью-Йорк хотын ерөнхий прокурор Летитиа Жеймстэй өрсөлдөх саналыг эхлүүлжээ. (Нью-Йорк Пост)

АНУ уурхайн хаягдал болон электрон барааны хаягдлаас газрын ховор элементийн дотоодын нийлүүлэлтийг бэхжүүлэх, чухал ашигт малтмалын гадаад хараат байдлыг бууруулах зорилгоор 134 сая гаруй ам.доллар олгохоор болжээ. (АНУ-ын Эрчим хүчний яам)

Марокко улс ундны усны хангамжаа долоон жилийн ган гачгийн дараах 25%-иас 2030 он гэхэд 60%-д хүргэхээр сэргээгдэх эрчим хүчээр ажилладаг, давсгүйжүүлэх үйлдвэрүүдэд олгох хөрөнгө оруулалтаа хурдасгаж байна. (Ройтерс)

Трампын засаг захиргаа “Фентанилгүй Америк” хэмээх хууль бус наймаатай тэмцэх төлөвлөгөөг танилцууллаа. Хар тамхитай тэмцэх газрын дарга Терри Коул АНУ-ын цэргийнхэн Карибын тэнгисийн хар тамхины хөлөг онгоцонд цохилт өгсөн нь хууль бус хар тамхины урсгалыг таслан зогсооход тусалж байна гэж мэдэгджээ. (Фокс Ньюс)

Кубад эрчим хүчний сүлжээ хэсэгчлэн доголдсоноос болж Хавана болон баруун мужуудад харанхуй болсны дараа тус улс эрчим хүчийг яаралтай сэргээхээр ажиллаж байна. Эрчим хүчний албаныхны мэдээлснээр, үүр цайхаас өмнө цахилгаан дамжуулах гол шугам тасарч, өдөр тутмын тасалдалд хэдийнээ нэрвэгдсэн хэд хэдэн бүс нутагт цахилгаан тасраад байна. (Ройтерс)

Нигерийн Төв банк 2026 оны 1-р сараас эхлэн долоо хоног бүрийн бэлэн мөнгө авах дээд хэмжээг чангатгаж, хувь хүмүүс 345 хүртэл ам. доллар, бизнес эрхлэгчид 3,500 хүртэл ам.доллар торгуульгүйгээр, үүнээс их хэмжээний мөнгө гаргавал харилцан 3%, 5%-ийн шимтгэл төлөх шийдвэр гаргажээ. Тус бодлого нь аюулгүй байдлын эрсдэлийг багасгах, бэлэн мөнгөний хараат байдлыг бууруулах, Нигерийн бэлэн мөнгөгүй эдийн засагт шилжих үйл явцад дэмжлэг үзүүлэх зорилготой юм. (Ройтерс)

Мэргэжилтнүүдийн үзэж буйгаар кароб нь кофейн агуулаагүй амтат буурцагт ургамал бөгөөд шоколадны оронд ихэвчлэн хэрэглэдэг. Эслэг, кальци, полифенолын үл исэлдүүлэгчээр баялаг тул хоол боловсруулалт, ясны бат бөх байдал, эрчим хүчний тогтвортой байдлыг дэмждэг. Өөх тос, элсэн чихэр багатай байдаг нь үүнийг веган зууш, жигнэмэг, смүүти хийхэд тохиромжтой болгодог. Кароб нь кофейн, теоброминаас зайлсхийдэг хүмүүст бас тохиромжтой. (Эрүүл мэндийн шугам)

Мэргэжилтнүүдийн үзэж буйгаар хятад брокколи нь А, С, К амин дэм, фолат, кальци, ургамлын төмрөөр баялаг, шим тэжээл ихтэй навчит ногоон ургамал юм. Түүний үл исэлдүүлэгч, глюкозинолатууд нь дархлаа, хоргүйжүүлэлт, үрэвслийн тэнцвэрийг дэмждэг. Өндөр хэмжээтэй эслэг нь хоол боловсруулах, цатгалан байлгахад тусалдаг. Зөөлөн гашуун, олон талт амт нь хуурга, уураар жигнэсэн, бага тосонд шарсан хоолыг маш сайхан болгож, веганчуудад ээлтэй, хүнсний ногооны өдөр тутмын хүчтэй нэмэлт болгодог. (WebMD)

Судалгаанаас харахад псориаз [арьсны үрэвсэлт өвчин] нь 1990-2021 оны хооронд өсөж, Хойд Америк, Баруун Европт хамгийн өндөр хувьтай байгаа бөгөөд 2050 он хүртэл өсөх хандлагатай байна. (МедикалЭкспресс)

Их Британийн засгийн газар 2030 он гэхэд ХДХВ [хүний дархлал хомсдолын вирус]-ийн шинэ халдварыг зогсоож, ХДХВ-ийн эмчилгээ тасарсан 5,000 орчим хүнийг дахин холбох зорилгоор 170 сая фунт.Стерлингийн ХДХВ-ийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг танилцууллаа. (GOV.uk)

ИБУИНВУ-ын Английн баруун хойд хэсэгт лхагва гарагийн орой 3.3 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт болж, Ланкашираас Лэйк дүүрэг хүртэлх байшингуудад чичиргээ мэдрэгджээ. Азаар, бэртэл гэмтэл, эвдрэл бүртгэгдээгүй байна. (Өдрийн шуудан)

[Ау Лак (Вьетнам)-ын] Ламдонг аймагт хүчтэй аадар бороо орсны улмаас Лонг Сонг усан сангаас урьд өмнө нь үзэгдээгүй их хэмжээний ус гарч, Льен Хунг коммунд түүхэн дээд хэмжээний үерт автжээ. Үүний улмаас 1,000 гаруй байшин усанд живж, завинууд эвдэрсэн байна. Хүчтэй борооны үеэр аврах болон олон нийтийг нүүлгэн шилжүүлэх ажиллагаа үргэлжилж байна. (Дан Три)

Энэтхэгт агаарын бохирдол амьсгалын замын өвчлөлийн гол шалтгаан болж байна. Нийслэл Нью Дели хотод гурван жилийн хугацаанд амьсгалын замын өвчнөөр өвчилсөн 200,000 гаруй тохиолдол бүртгэгдсэний 30,000 гаруй нь эмнэлэгт хэвтсэн байна. Өвлийн улиралд тус хотод агаарын нарийн ширхэгт тоосонцор PM2.5 аюултай өндөр түвшинд байгаагаас хорт хавдар үүсгэгч бичил тоосонцор улсын хэмжээнд сая сая хүний нас баралтын шалтгаан болж байна. (Тин Түк)

Энэ долоо хоногийн эхээр [Ау Лак (Вьетнам)-ын] Бинь Туань мужид хүчтэй үер бууж, усны түвшин 2.5 метрт хүрч, 3300 гаруй байшин усанд автан, тариалангийн талбай сүйдэж, завь живж, хөрсний гулгалт үүсэж, зам харгуй эвдэрчээ. Нэг хүн, 4000 гаруй амьтан-хүн мөн нас барсан байна. Нийт хохирлын хэмжээ 3.3 сая ам.доллар болсон гэж тооцоолж байна. (MSN)

[Ау Лак (Вьетнам)-ын] Фу Трак коммун дахь Улсын хурдны 1-р замын Део Нган хэсэгт хурууны өргөнтэй хагарал үүссэн нь хөрсний гулгалт үүсгэж болзошгүй гэсэн санаа зовнилыг нэмэгдүүлж байна. Оршин суугчид мөн чийгийн улаан хорхой их хэмжээгээр гадарга дээр гарч, үхсэн өмнө нь тохиолдож байгаагүй үзэгдэл болж буйг мэдээлсэн ба энэ нь хэвийн бус цаг агаар, геологийн өөрчлөлттэй холбоотой байх магадлалтай юм. (Тань Ньен)

“Хүмүүс төлөвлөсөн цагаас эрт хөрсийг усалснаар чийгийн улаан хорхойг үймүүлжээ.” Хөрсний Хаан Төгс Гэгээрсэн Их Багш Чин Хай (веган)-д тайлагнасан нь.

Голландын үйлдвэрлэгч New Holland компани 70 киловатт-цагийн хүчин чадалтай зай, метан хийн хөдөлгүүр бүхий хөдөө аж ахуйн хайбрид машин танилцууллаа. Энэ нь эрчим хүчний хэрэглээг 70%-иар бууруулах ба утаа ялгаруулахгүй. (Сонирхолтой инженерчлэл)

[Куба улсын] Хабана Нуэвад гурван эрэгтэй хулгайлагдсан илжиг-хүнийг нядалж байгаад баригдсан нь Куба улс даяар амьтан-хүн хулгайлах гэмт хэрэг өргөн тархаж байгаа энэ үед амьтан-хүн хамгаалах хуулийг чангатгаж, хатуу шийтгэл ногдуулах уриалга гаргахад хүргэжээ. (Сиберкуба)

Энэтхэгийн Амьтанд ёс зүйтэй ханддаг хүмүүсийн нийгэмлэг (ПЕТА) Амьтанд харгис хандахаас сэргийлэх хуулийн дагуу гомдол гаргасны дараа [Энэтхэгийн] Шинэ Дели хотын цагдаагийн газар гудамжны нохой-хүнийг хөнөөсөн гэх этгээдийг шалгаж байна. (Долоо хоног)

Судалгаанаас үзэхэд ХОУ (хиймэл оюун ухаан)-ы хоёр том загвар нь англи болон мандарин хятад хэлээр ялгаатай сэтгэж байсан нь ашигласан хэлээс хамааран асуудлыг шийдвэрлэх арга барил өөр өөр байгааг харуулж байна. (Харвардын Бизнесийн тойм)

Эрдэмтэд асар том эргэдэг "Сансрын ороонго” буюу сансрын удаан хөдөлгөөнтэй хар салхинд баригдсан мэт эрчлэн эргэлдэж буй асар том мушгиа галактикуудыг илрүүлжээ. Энэ нь 650 сая орчим гэрлийн жилийн зайд үргэлжилдэг бөгөөд урьд нь ажиглагдаж байгаагүй хамгийн урт эргэдэг сансрын бүтэц болж магадгүй байна. (Шинжлэх ухааны дохио)

Төгс Гэгээрсэн Их Багш Чин Хай (веган) ийн хариулав: Санаа зоволтгүй. “Сансрын тогтолцоо хийх ёстойгоо хийдэг: шинэчилж, засан, дахин зохион байгуулж, бүтцийн өөрчлөлт хийн, дахин бүтээдэг...”

3.3 тэрбум жилийн настай талстууд эртний дэлхийн цочирдмоор идэвхтэй байсныг илчилж байна: Манай гараг хатуу зогсонги царцдасны дор түгжигдээгүй, харин тектоник хавтангуудын эрчимтэй хөдөлгөөн, эх газрын эхэн үеийн бүрдэл аль хэдийн эхэлсэн байсныг шинэ нотолгоо харуулж байна. (ScienceDaily)

Малайзын Vegecore веган брэнд нь үүсгэн байгуулагч Жессика Йонг (цагаан хоолтон) удирдлага дор мөөг, конжак ашиглан, малайзын сонгодог бэлэн хоолыг үйлдвэрлэж, Сингапур улс руу үйл ажиллагаагаа өргөжүүлж байна. (Малайз Мэйл)

Судалгаанаас харахад ихэнх америкчууд баярын үндсэн хоолондоо ойролцоогоор 100 ам.доллар зарцуулж буй бөгөөд насанд хүрэгчдийн 60 орчим хувь, 18-34 насны 75 гаруй хувь нь сайн шалтгаантай бол ургамлын гаралтай сонголтыг хэрэглэх талаар бодож үзэж байна. АНУ-ын ашгийн бус Хариуцлагатай Анагаах Ухааны Эмч нарын Хороо нь сайн төлөвлөгдсөн ургамлын гаралтай цэс нь баярын хүнсний зардлыг хоёр дахин бууруулж чадна гэж мэдэгджээ. (Vegconomist)

Америкийн загвар зохион бүтээгчдийн АНУ-ын зөвлөл Лондон, Копенгаген, Стокгольм, Мельбурны загварын долоо хоногийн дараа 2026 оны 9-р сараас эхлэн Нью-Йоркийн загварын долоо хоног [NYFW] нь албан ёсны хуваарийнхаа бүх цуглуулгаас амьтан-хүний үслэг эдлэлийг бүрэн хориглохоо мэдэгджээ. Тус зөвлөл мөн вэбсайт, олон нийтийн сүлжээ зэрэг албан ёсны бүх платформ дээр үслэг эдлэл сурталчлахаа нэн даруй зогсоохоор болжээ. (Веган Хоол & Амьдрал)

Сингапурын Улаан загалмайн нийгэмлэг халуун орны үерт нэрвэгдэн, 400 гаруй хүн амиа алдсаны дараа хариу арга хэмжээ авахаар Ау Лак (Вьетнам), Индонез, Малайз, Шри Ланка, Тайланд дахь таван улсны нийгэмлэгт 250,000 ам.доллар хуваарилжээ. (ИнтеллиНьюс)

[АНУ-ын Ютагийн] Баруун Йорданд хайхрамжгүй орхигдон, хүчирхийлэлд өртсөн фермийн амьтан-хүмүүсийг аварч, сэтгэлийн шархтай хүмүүсийг эмчлэхэд туслахын тулд Гил Ма хот Фермийн амьтдыг аврах газрыг ажиллуулж байна. (Дэйли Юниверс)

[АНУ-ын Массачусетс мужийн] Вабан нуурын аврагчид нуурын мөс хагарч, хүйтэн усанд унасан асран хамгаалагч болон нохой-хүн Томмиг татан гаргаж аварчээ. Орон нутгийн оршин суугчид яаралтай тусламжийн багийнханд талархан, магтаж байна. (Knewz)

Донна, Фигаро хэмээх нэртэй хоёр туулай-хүнийг АНУ-ын Save the Buns байгууллага лабораториос аварч, [АНУ-ын] Вүүдсток фермийн дархан цаазат газарт шилжүүлсний дараа тэд анх удаа өвс, нарны туяаг мэдэрчээ. (Амьтан аврах газар)

Ираны ерөнхийлөгч Масуд Пезешкян үер, хөрсний гулгалтаас болж олон хүн амь үрэгдэж, бэртэж гэмтсэний дараа Индонези улсад хүмүүнлэгийн бүрэн тусламж үзүүлж, тус улсын ерөнхийлөгч Прабово Субиантод эмгэнэл илэрхийлжээ. (WANA)

Тэгээд би харж буй хүмүүсийн дунд маш хүчтэй амьсгаадах чимээг сонссон... Хүмүүс миний биеийн эргэн тойронд гэрэлтэж, толгойн баруун зүүн талд гал дүрэлзэж байхыг харсан байсан. Тэр мөчид би өөрийгөө биеийнхээ гаднаас харж байлаа. Америкийн жүжигчин Жим Кавиезел “Христийн хүсэл тэмүүлэл” киноны зураг авалт түүний амийг хохироох шахсан ер бусын үйл явдалд хүргэж, Эзэн Есүс (цагаан хоолтон)-ийн загалмай дээрх дүрийг бүтээх үеэр нь тэнгэрээс гэрэл тусаж нүдээр харсан хүмүүсийг гайхшируулж орхисон тухай ярьжээ.

Зураг авалтын туршид Жим залбирч, мацаг барьсаар, дүрдээ гүнээ шингэсэн байна. Сүүлийн хэсгийн зураг авалтын үед хүнд нөхцөлд загалмай дээр өлгөгдөхдөө тэрээр аюултай хэмжээнд өвджээ. Хүйтэн, салхины улмаас бие нь хөхөрч хадны цохионы хажуу дахь загалмайн байрлалаас болж мөр нь удаа дараа мултарч байв. Зураг авалт оргил үедээ хүрэх үед Жимийн зүрх муудаж эхлэн, эмч түүнийг хэдийд ч үхэж болзошгүй гэж анхааруулжээ. Гэсэн хэдий ч Жим ийм зүйл тохиолдвол олон сүнс аврагдана хэмээн итгэж үхэлтэй эвлэрсэн байна. Би өөрийгөө хангалттай сайн гэж хэзээ ч бодож байгаагүй учраас “Энэ бол Бурхан бид хоёрын хоорондын зүйл” гэж бодсон. Яг тэр мөчид “Би гэртээ харихад бэлэн байна. Тэгэхээр намайг энд авч явсан ч асуудалгүй. Гэхдээ би энэ киног бүтээхдээ үхвэл хүмүүс аврагдах болно гэдгийг мэдэж байсан.” Гэж бодож байлаа.

Жим төгсгөлийн оргил хэсэгт нэгэн уулын бэлээр бүх жүжигчид, зураг авалтын багийнхны өмнө өгсөн явах үедээ нэгэн аймшигт, муу ёрын оршихуйг мэдэрчээ. Уулын дунд орчимд хүрээд би нэгэн муу ёрын оршихуйг мэдэрсэн. Надад тэр “Чи үхсэн хүн.” гэж хэлсэн. Энэ бол миний сонсож байсан хамгийн сайхан мэдээ. Би үхвэл Диваажинд очно гэдгээ мэдэж байсан учраас энэ бол хамгийн сайхан мэдээ гэж бодож байснаа санаж байна. Гэнэт аянга нижигнэж, цахилгаан цахих үед түүний эргэн тойрон дахь уур амьсгал нам гүм болов. Тэгтэл аянга түүнийг ниргэлээ.

Хүмүүс миний биеийн эргэн тойронд гэрэлтэж, толгойн баруун зүүн талд гал дүрэлзэж байхыг харсан байсан. Тэр мөчид би өөрийгөө биеийнхээ гаднаас харж байлаа. Энэ гэрэл Диваажингаас шууд бууж ирэн намайг гэрэлтүүлсэн. Би аянгад цохиулсан. Намайг аянгад ниргүүлэхэд бүгд нүүрээрээ газар унаж, газар дэлхий донсолж, тэр үеэс киноны сүүлчийн зураг авалт болсон.

Бие махбодын хувьд тамирдан, амьсгалахад хэцүү болж, маш их өвдөж, уушгины хатгалгаа өвчнөөр өвчилсөн Жим Эзэн Есүс (цагаан хоолтон)-ийн зовлонг мэдэрсэн байна. Бие махбодын хувьд би чадахгүй байсан. Би тэмцэж байлаа. Харин Эзэн маань надад Өөрийн туулсан зовлонгийн багахан хэсгийг мэдрүүлж, намайг тэсвэрлүүлж байсан. Тэгээд энэ зовлонгоос хэр ихийг дэлхийд харуулахыг хүсэж байгааг минь асуусан. Би “Хэлтэрхий бүрийг нь” гэж хариулсан. Тэгэхэд Эзэн ‘Тэгвэл чи бүгдийг нь туулна’ гэлээ.

Асар ихэд өөрчлөгдсөн Жим өршөөл болон Бурханы Нигүүлслийн тухай ярьж, хүн юу ч хийсэн байсан Бурханы Өршөөл хүний аливаа ойлголт, хайраас давсан байдаг гэдгийг тайлбарлав. Тэрээр үзэгчдэд дэлхийн алдар нэрээс үл хамааран Бурхан хүн бүрийг үнэлдэг, жинхэнэ шагнал энэ ертөнцөөс чинагш байдаг гэдгийг санууллаа.

Таны нэр энэ дэлхийн алдрын танхимд харагдахгүй байж магадгүй. Үнэн хэрэгтээ та алдартай биш, таны нэрийг хэн ч мэдэхгүй байж болно. Гэхдээ Бурханд хэзээ нэгэн цагт өөрт тань өгөх шагналууд байдгийг бүү мартаарай. Би оддын цаадах тэрхүү Тэнгэрийн Танхимд бичигдсэн, жижигхэн ч гэсэн нэрээ дэлхий дээрх алдартнуудын нэр, тэдний хуваалцаж буй алдар суугаар солихгүй. Би энэ дэлхий дээр алдартай биш хүн байхыг илүүд үзнэ, харин тэнгэрт нэр минь бичигдсэн байг. (Илүү их зоригтой)

Өдрийн эргэцүүлэн бодох эшлэл: "Хэдийгээр хэн нэгэн дэлхийг чадварлаг хуурч болох ч Диваажин, Будда хэзээ ч хол байдаггүй тул үүнийг мэдэх нь гарцаагүй.” — Хүндэт Гэгээрсэн Их Багш Дээрхийн Гэгээнтэн Даавуу Лам (Сү Вай Бань Хоай) (цагаан хоолтон)